Gece sık idrara çıkmaya noktüri denir.
Hem kadın hem bir erkekte oluşabilir.
yaş ilerledikçe sıklığı artar. 30 yaş altında daha çok kadınlarda, erkeklerde ise 50 yaşın üzerinde görülebilir; 60 yaş üstünde hem kadın hem de erkekte eşit oranda görülür.Noktüri organik bozukluk nedeniyle olabileceği gibi hormonal,psikolojik ve fizyolojik nedenlerden de oluşabilir..
Bazı insanlar da böbrekler geceleri daha fazla idrar üretir buna noktürnal Poliüri diyoruz . Vücudun ihtiyacından fazla suyunu içen buna rağmen hala ağzı kuru olan bazı psikolojik bozukluklarda İdrar yapımı çoktur ve gece sık olarak idrara çıkarlar buna primer Polidipsi denir..
Vücudumuzun %50-70 i sudan oluşmaktadır. İnsanların günlük su ihtiyacı 2.5- 3 litre civarındadır. Bunun 1 litresini yendiğimiz gıdalarla karşılayabiliriz. Geri kalanı ise sıvı içecekler veya suyla tamamlar. Bir kişinin günlük çıkaracağı idrar miktarı da 2,5 litreyi geçmemelidir. Psikolojik bozukluklar da,ağır spor yapanlarda,çok sıcak günlerde aşırı sıvı kaybedenlerde günlük sıvı ihtiyacı 5-10 litre arasında su içenler vardır.
Noktürinin sebeplerinden kısaca bahsedecek olursak;
-üretrit, sistit gibi aşağı idrar yolu enfeksiyonları
-Konjestif kalp yetmezliği
-Vazopresin(Antidiuretik hormon) hormonunun fazla salgılanması
-uyku apnesi ve horlama
-nörolojik veya psikiyatrik bozukluklar
-sık sık mesane iltihaplarını geçirerek mesane kapasitesinin küçülmesi.
-İdrara çıkarıcı diüretik kapların kullanılması
-Beyinde İskemik odakların gelişmesi
-Sağ kalp yetmezliğinin başlaması nedeni ile vücutta aşırı su tutulması
-Şeker hastalığı
-Yaşlı erkekler prostat büyümesinde de sık sık idrara çıkarlar.
Noktüri konusunu niye anlattık?
Neden bu konuya girdik.. eğer gece sık sık idrara çıkıp bol miktarda su kaybedilirse vücut susuz kalabilir, tansiyon düşebilir takiben kanın akışı azalır ve pıhtılaşma olayları ile küçük damar tıkanıklıkları oluşabilir.. Özellikle yaşlılarda bu durum çok önemlidir.Peki bütün noktüri olaylarında bu geçerli midir elbette hayır.
Orta yaşlı ve yaşlı insanların en sık görülen semptomu noktüri’dir (gece idrara çıkma). Yaşlılar gece idrarından dolayı yatmadan önce su içmekten korkarlar. Aslında noktüri, mesane disfonksiyonu sorunu değildir. Noktüri,bazen yaşlılarda kalp gücünün azalmasıyla oluşabilir. Kalp gücü azalınca özellikle bacaklarda,vücutta su tutulabilir..Gün boyunca yorulmayacek derecede hareketli olmak vücudun alt kısmındaki basıncı ve sıvı birikimini azaltır,ancak sabit olarak ayaklarını sarkıtarak oturmak,ayakta dik durmak basıncı artırarak bacaklarda ödem oluşmasına sebep olur. Pompa gücü iyi olan orta yaşlı ve yaşlı kişiler gece yattıklarında alt vücut üzerindeki baskı azalır ve dokularda biriken su kana geri dönerek önemli kısmı İdrarla atılır.Kalbin pompa gücü iyi değilse bu olay tersine dönebilir hasta iki yastıkla sırtüstü yatmak zorunda kalabilir..Çok fazla su varsa ve böbrekler sağlam ise çok çalışarak biriken suyu atarak noktüriye neden olur. Bu nedenle, yattıktan sonra ilk kez kalkmak ve tuvalete gitmek yaklaşık üç veya dört saati bulabilir..
Vücutta su atılırken tansiyonu da düşer.Bu durum bazen serebral enfarktüs(beyinde beslenme bozukluğu) ve miyokard enfarktüsüne(kalp kası zayıflığına) sebep olabilir..Vücut hücrelerdeki metabolizma ile ve ayrıca akciğerlerden de solunum ile su kaybetmeye devam eder.Kişinin tansiyonu da düşmeye başlar. Daha sonra kan kalınlaşmaya ve yapışkan hale gelmeye başlar ve uyku sırasında vücudun metabolizmasının düşük olması nedeniyle kalp atış hızı yavaşlar, tansiyon düşer Yoğun kan ve yavaş kan akışı ile kan damarının darlığı kolaylıkla tıkanır .Bu nedenle orta yaşlı ve yaşlı insanlar neredeyse her zaman sabah saatlerinde sabaha yakın miyokard enfarktüsü veya beyin enfarktüsü geçirir.Bu durum uyurken ölüme yol açabilir.
Bazı kişilerde noktüri mesanede bir arıza değil, yaşlanan bir kalp problemi olarak karşımıza çıkabilir.Kalbin işlevini güçlendirmek için normal zamanlarda daha fazla egzersiz yapmak gerekir. İnsan vücudu bir makine değildir. Bir makine sık kullanıldığında yıpranır;ancak insan vücudu tam tersi sık kullanıldığında daha güçlü hale gelecektir. Sağlıksız yiyecekler, özellikle yüksek nişasta ve kızarmış yiyecekleri yememek,ayrıca aşırı tuzludan kaçınmak lazımdır. Daha önemlisi şahıs kalp yetmezliğinde olmamak kaydıyla gece su içmekten imtina etmemelidir