Kalın bağırsak ve kalın bağırsağın son kısmı olan rektumdan kaynaklanan kanserlerdir.
Ülkemizde, kalın bağırsak kanserleri kadınlarda ikinci, erkeklerde üçüncü sırada yer almaktadır.
Risk Faktörleri
Yaş; Kalın bağırsak ve rektum kanseri herhangi bir yaşta ortaya çıksa bile 50 yaş sonrasında risk artmaktadır. Kalın bağırsak kanseri herhangi bir yaşta ortaya çıksa bile hastaların %90’ından fazlası 50 yaşın üzerinde olan kişilerdir. Bu yaştan sonra risk, her 10 yılda ikiye katlanır.
Aile; %20 hastada ise ailesel geçiş söz konusudur ancak geri kalan %80 hasta’da aile hikâyesi bulunmamaktadır. Ailede (birinci ve ikinci derecede akrabalar) ve /veya kendisinde; aşağıdaki hastalıkların olması riski arttırmaktadır.
- Kalın bağırsak kanseri hikâyesi
- Kalın bağırsak polibi hikâyesi olması
- Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı olanlar (8-10yıldan fazla süre ile hasta olanlarda risk artar)
- Meme, yumurtalık ve rahim kanseri olanlar
- Diet ve Çevresel Faktörler; Hayvansal yağlar, düşük lifli gıda,alkol, sigara, şişmanlık ve sedanter yaşam riski arttırır.
Belirtiler
- Makattan kanama
- Dışkılama alışkanlıklarında değişiklikler
- Karın ağrısı
- Kilo kaybı
- Kansızlık-Solukluk
- Şişkinlik
Kolon Ve Rektum Kanserinin Tedavisi
Kesin tedavi cerrahidir. Ameliyatta hastalıklı kısım çıkartılır ve bağırsak tekrar bir biri ile birleştirilir (anastomoz yapılır) kısaca hastanın ostomiye (cerrahi olarak dışkılama için oluşturulan açıklık-torba) ihtiyacı olmaz. Ancak kanser rektumda yerleşmişse bu durumda yaklaşım daha farklı olmaktadır.
Rektum makattan sonraki kalın barsağın yaklaşık 15-18 cm’lik kısımıdır ve 3 bölümde incelenir, makattan sonraki kısım alt ve sırasıyla orta ve üst rektum bölümleri.
Üst rektum bölümündeki kanserlerde hastalıklı kısım çıkartılır ve bağırsaklar birleştirilir. Orta rektum bölümündeki kanserlerde bağırsaklar birleştirilir ancak birleştirilen bağırsak bölümünde dikişlerin tutması için daha sonra kapatılmak üzere ince bağırsak geçici olarak dışarıya alınır.
Alt rektum kanserlerinde kişiye kalıcı ostomi açılması gerekebilir.
Kolon ve rektum kanserinin cerrahi tedavisi günümüzde laparoskopik (kapalı) olarak güvenle yapılmaktadır.
Takip
Tekrarlayan kanserler, en sık iki yıl içinde tespit edilir. Bu nedenle takibin bu dönemde sık yapılması gerekir. Fakat en az 5 yıl izlemek gereklidir. 5 yıldan sonra takip öncelikle yeni polipleri tesbit etmek içindir ve daha seyrek yapılabilir.